Zakażenia bakterią Helicobacter pylori występują powszechnie na całym świecie. Infekcja H. pylori może powodować szereg dolegliwości, m.in. wzdęcia, nudności i wymioty, a także choroby w postaci przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka czy nowotwory żołądka i dwunastnicy. Zakażenie H. pylori nie zawsze przebiega objawowo lub daje jedynie łagodne symptomy, dlatego osoby, u których występuje, często zwlekają z udaniem się do lekarza. W tym artykule spróbujemy omówić najbardziej istotne dla pacjenta kwestie związane z zakażeniem Helicobacter pylori.
Helicobacter pylori (w skrócie: H. pylori) jest gram-ujemną, wyposażoną w kilka witek bakterią kolonizującą błonę śluzową żołądka. Bakterie z rodziny H. pylori bytują głównie w dalszej części żołądka (określanej jako odźwiernik) przechodzącej w dwunastnicę. Swoją nazwę bakteria zawdzięcza charakterystycznemu kształtowi przypominającymi spiralę (po łacinie helix to spirala), który prawdopodobnie ułatwia jej przenikanie przez błonę śluzową. Bakterie z rodzaju H. pylori zostały odkryte w roku 1975 przez niemieckich naukowców, ale ze względu na nieudane próby wyhodowania w laboratorium o dokonaniu tym szybko zapomniano, a badania zostały zaniechane [1]. Dopiero w drugiej połowie XX wieku tematem zainteresował się Robin Warren, który podzielił się swoimi spostrzeżeniami z innym australijskim patologiem, Barrym Jamesem Marshallem.
Naukowcy wyizolowali bakterię w środowisku laboratoryjnym i po długich badaniach stwierdzili, że może ona być głównym czynnikiem rozwoju choroby wrzodowej żołądka [2]. Za swoje odkrycie naukowcy zostali uhonorowani w roku 2005 Nagrodą Nobla w dziedzinie medycyny. Wyróżnienie zostało przyznane za wybitne osiągnięcia naukowe oraz „odkrycie bakterii Helicobacter pylori i jej znaczenia dla rozwoju zapalenia żołądka i choroby wrzodowej dwunastnicy [3]. Samo zakażenie H. pylori nie jest jednoznaczne z występowaniem choroby wrzodowej. Jednakże obecność bakterii uznawana jest za podstawowy czynnik etiologiczny. Występowanie wrzodów żołądka jest określane jako stan przednowotworowy, dlatego u osób zakażonych H. pylori pojawia się niemal dwukrotnie większe ryzyko zachorowania na raka żołądka. W porównaniu z nowotworami żołądka rak dwunastnicy występuje stosunkowo rzadko.
W literaturze medycznej podaje się, że na bakterią H. pylori może być zakażonych nawet 50 – 75 proc. światowej populacji, choć stwierdza się istotne różnice w częstości występowania infekcji w poszczególnych krajach [4]. Zakażenia zdecydowanie częściej stwierdza się w krajach o niskim standardzie sanitarnym. Infekcje występują w wyniku bezpośredniego przeniesienia bakterii z człowieka na człowieka. Do zakażenia H. pylori zazwyczaj dochodzi drogą pokarmową, np. poprzez picie z tej samej butelki, używanie wspólnych sztućców itp.
Do objawów mogących wskazywać na zakażenie H. pylori zaliczamy:
Lista objawów zakażenia H. pylori obejmuje również symptomy pozażołądkowe, w tym sercowo-naczyniowe, okulistyczne i neurologiczne. Co istotne, u wielu osób bytowanie H. pylori w organizmie nie daje żadnych objawów klinicznych poza przewlekłym stanem zapalnym błony śluzowej żołądka.
W diagnostyce zakażenia Helicobacter pylori wykorzystuje się zarówno metody nieinwazyjne, jak i inwazyjne. Do metod inwazyjnych (czyli wymagających przeprowadzenia endoskopii – badania wnętrza ciała przy wykorzystaniu aparatów, tzw. endoskopów, zawierających układ optyczny umożliwiający obejrzenie badanego pola oraz pobranie materiału) zaliczamy test ureazowy z wycinka pobranego w trakcie gastroskopii, badanie histologiczne wycinka z części odźwiernikowej oraz hodowlę bakteryjną. Współczesna medycyna dysponuje również nieinwazyjnymi metodami wykrywania zakażenia H. pylori. Obejmują one testy oddechowe, testy serologiczne (z krwi) oraz testy wykrywające antygeny H. pylori w kale.
Leczenie zakażenia bakterią Helicobacter pylori odbywa się poprzez zastosowanie tzw. metody eradykacyjnej, mającej na celu całkowite usunięcie bakterii zagnieżdżonej w przewodzie pokarmowym pacjenta. Wymaga to zastosowania schematu leczenia przeciwbakteryjnego, polegającego na stosowaniu kilku leków przez określony czas. Jednak ta metoda jest skuteczna jedynie wtedy, gdy pacjent przyjmuje jednocześnie 2 różne antybiotyki, a dodatkowo lek zwany inhibitorem pompy protonowej, który zobojętnia sok żołądkowy.
Tak radykalna antybiotykoterapia mocno wyjaławia florę bakteryjną jelit, dlatego w eradykacji zakażenia H. pylori potencjalnie pomocne mogą być probiotyki – preparaty zawierające wyselekcjonowane szczepy bakterii, które korzystnie wpływają na funkcjonowanie organizmu człowieka. Wykazano, że dodatkowa suplementacja w leczeniu infekcji Helicobacter pylori probiotykami zawierającymi bakterie Limosilactobacillus reuteri pozytywnie wpływa na mikrobiotę błony śluzowej żołądka, zmieniając warunki na niesprzyjające bytowaniu H. pylori [5]. Stosowanie takich preparatów zmniejsza skutki uboczne wywołane przez antybiotyki, a także zwiększa ilość dobroczynnych bakterii jelitowych. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat stosowania probiotyków w leczeniu zakażenia Helicobacter pylori, wejdź tutaj.
Źródła:
Redakcja Reklama Kontakt Nasze portale i blogi
Wszelkie prawa zastrzeżone | Dział tematyczny Mindly.pl | Zasady korzystania & Polityka prywatności
